رشته علوم تغذیه را در این مقاله پیش رو خواهیم داشت…
معرفی رشته علوم تغذیه
رشته علوم تغذیه از رشته های مورد توجه جوانان در چند سال اخیر است.
این رشته به رژیم درمانی، اصول علم تغذیه، ارزش مواد غذایی و نحوه تغذیه مناسب برای حفظ سلامت بدن میپردازد.
در این میان اصول علم تغذیه بررسی میکند که چه فرآیندی روی مواد غذایی خورده شده انجام میگیرد تا جذب یا دفع شود و رژیم درمانی نیز نوع رژیم غذایی لازم در بیماریهای مختلف را مشخص میکند.
سوگندنامه پزشکی
“بگذارید غذایتان نخستین پزشک شما باشد.”
این کلمات قصار که بخشی از سوگندنامه پزشکی در ۳۷۷ سال پیش از میلاد مسیح است، امروزه اهمیت و ارزش خود را بیش از پیش روشن ساخته و بیانگر مهمترین هدف علم تغذیه است.
علمی که به ما میآموزد هر آنچه میخوریم و مینوشیم، به طور مستقیم بر نحوه فعالیت جسمانی و روانی ما تأثیر دارد.
به عبارت دیگر سوءتغذیه یا تغذیه نادرست میتواند موجب انواع بیماریها گردد.
برای مثال چاقی، تصلب شرائین، اختلالهای روده و معده و فشار خون، ناشی از استفاده بیرویه غذاهای پرکالری، نمک، چربی و کمبود مواد سلولزی است یا استفاده سرخود و بیرویه ویتامینها در کودکان موجب دشواریهای یادگیری و تحصیلی میشود
و از سوی دیگر سوءتغذیه و کمبود مصرف ویتامینها نیز عامل گواتر، کمخونی، کوری، عقبماندگی ذهنی و دهها بیماری دیگر میشود.
از همین رو رشته تغذیه در عصر حاضر اهمیت بسیار زیادی دارد
این رشته به رژیم درمانی، اصول علم تغذیه، ارزش مواد غذایی و نحوه تغذیه مناسب برای حفظ سلامت بدن میپردازد.
در این میان اصول علم تغذیه بررسی میکند که چه فرآیندی روی مواد غذایی خورده شده انجام میگیرد تا جذب یا دفع شود و رژیم درمانی نیز نوع رژیم غذایی لازم در بیماریهای مختلف را مشخص میکند، چون در برخی از بیماریها، بعضی از مواد غذایی باید حذف شده یا بیشتر مورد استفاده قرار گیرد مثل بیماری گواتر که از کمبود ید ایجاد میشود.
.
پیشنهاد میکنیم مطالعه نمایید : لیست رشته های پزشکی و پیراپزشکی 51 رشته
.
بازار کار رشته علوم تغذیه
استخدام کارشناس علوم تغذیه
این رشته دارای دو شاخه عمده است که عبارتند از :
الف) تغذیه گروههای مختلف جامعه مانند سالمندان، معلولین و کودکان و نوجوانان. ب) تغذیه بالینی که شامل تغذیه و مشاوره غذایی بیماران بستری و سرپایی میشود.
تواناییهای لازم رشته علوم تغذیه
همانطور که یک پرستار باید به کار خدماتی علاقهمند باشد، کارشناس تغذیه نیز باید روحیه خدماتی داشته و صبر و حوصله لازم را برای صحبت با بیمار و راهنمایی او داشته باشد.
حتی دانشجویانی که مایلند پس از فارغالتحصیلی دفتر مشاوره غذایی دایر کنند، باید دارای ۳ سال سابقه کار در بیمارستان باشند.
همچنین داوطلبان علاقهمند به این رشته لازم است در دروس زیستشناسی و شیمی که پایه دروس دانشگاهی این رشته است توانمند باشند.
موقعیت شغلی رشته علوم تغذیه در ایران
تا چند سال پیش فارغالتحصیلان رشته تغذیه حتی در بیمارستانها جایگاه مشخص و تعیینشدهای نداشتند اما در چند سال اخیر بخصوص از زمانی که به کارشناسان تغذیه اجازه مطب داده شده، این رشته در بیمارستانها هویت و جایگاه تازهای پیدا کرده است، اما متأسفانه هنوز در بین پزشکان نقش و اهمیت کارشناسان این علم روشن نشده است.
در حالی که باید همکاری تنگاتنگی بین پزشکان و متخصصان تغذیه وجود داشته باشد و در واقع هرجا که یک پزشک متخصص غدد، قلب و عروق یا کلیه حضور دارد، باید در کنارش یک متخصص تغذیه باشد. چون پزشک فقط لیست غذاها یا مواد غذایی که بیمار نباید بخورد، تعیین میکند اما کارشناس تغذیه میگوید که یک بیمار چگونه و چقدر باید بخورد تا هم مواد غذایی مورد نیاز به بدنش برسد و هم رژیم غذایی را حفظ کند.
درسهای رشته علوم تغذیه در طول تحصیل
دروس پایه رشته علوم تغذیه :
زیستشناسی، روانشناسی، جامعهشناسی، شیمی عمومی، فیزیک، فیزیولوژی، تشریح تئوری، تشریح فیزیولوژی عملی، میکروبشناسی، شیمی آلی، آمار حیاتی، بیوشیمی مقدماتی، میکروبشناسی مواد غذایی.
دروس اصلی رشته علوم تغذیه :
اصول اپیدمیولوژی، تغذیه اساسی، بهداشت و مسمومیتهای غذایی، مدیریت بخش غذایی، نقش تغذیه در خدمات بهداشتی، فیزیولوژی تغذیه، زبان اختصاصی، بیوشیمی متابولیسم، اصول و روشهای نگهداری مواد غذایی، شیمی مواد غذایی، اصطلاحات پزشکی و بیمارستانی، اقتصاد غذا و برنامهریزی، بهداشت عمومی.
دروس تخصصی رشته علوم تغذیه :
بیماریهای ناشی از سوءتغذیه و اپیدمیولوژی، تنظیم برنامه غذایی، تغذیه گروههای ویژه، رژیم درمانی، بررسی وضع تغذیه، آموزش تغذیه، تأثیر فرآیند بر ارزش غذا، تغذیه دورانهای مختلف، سمینار، اکولوژی تغذیه، کارآموزی.
.
متن کامل سوگندنامه بقراط
من به آپولون، پزشک آسکلیپوس، هیژیا و پاناکیا سوگند یاد میکنم و تمام خدایان و الههها را گواه میگیرم که در حدود قدرت و بر حسب قضاوت خود مفاد این سوگند نامه و تعهد کتبی را اجرا نمایم.
من سوگند یاد میکنم که شخصی را که به من حرفه پزشکی خواهد آموخت مانند والدین خود فرض کنم و در صورتی که محتاج باشد درآمد خود را با وی تقسیم کنم و احتیاجات وی را مرتفع سازم.
پسرانش را مانند برادران خود بدانم و در صورتی که بخواهند به تحصیل پزشکی بپردازند بدون مزد یا قراردادی حرفه پزشکی را به آنها بیاموزم.
اصول دستورهای کلی، دروس شفاهی و تمام معلومات پزشکی را جز پسران خود، پسران استادم و شاگردانی که طبق قانون پزشکی پذیرفته شده و سوگند یاد کردهاند به دیگری نیاموزم.
پرهیز غذایی را بر حسب توانایی و قضاوت خود به نفع بیماران تجویز خواهم کرد نه برای ضرر و زیان آنها و به خواهش اشخاص به هیچکس داروی کشنده نخواهم داد و مبتکر تلقین چنین فکری نخواهم بود.
سقط جنین در سوگند پزشکی
همچنین وسیله سقط جنین در اختیار هیچیک از زنان نخواهم گذاشت.
با پرهیزگاری و تقدس زندگی وحرفه خود را نجات خواهم داد.
بیماران سنگ دار را عمل نخواهم کرد و این عمل را به اهل فن واگذار خواهم نمود.
در هر خانهای که باید داخل شوم برای مفید بودن به حال بیماران وارد خواهم شد و از هر کار زشت ارادی و آلودهکننده به خصوص اعمال ناهنجار، با زنان و مردان، خواه آزاد و خواه برده باشند، اجتناب خواهم کرد.
آنچه در حین انجام دادن حرفه خود و حتی خارج ازآن دربارهٔ زندگی مردم خواهم دید یا خواهم شنید که نباید فاش شود به هیچکس نخواهم گفت زیرا این قبیل مطالب را باید به گنجینه اسرار سپرد.
اگر تمام این سوگندنامه را اجرا کنم و به آن افتخار کنم از ثمرات زندگی و حرفه خود برخوردار شوم و همیشه بین مردان مفتخر و سربلند باشم، ولی اگر آن را نقص کنم و به سوگند عمل نکنم از ثمرات زندگی و حرفه خود بهره نبرم و همیشه بین مردان سرافکنده و شرمسار باشم.
.
متن کامل سوگندنامه پزشکی در ایران
علم پزشکی هر کشوری برای خود سوگندنامهای دارد که به روز شده سوگندنامه پزشکی بقراط است،
پزشکان ایرانی نیز پس از اتمام دوره خود این سوگندنامه را قرائت میکنند:
«اکنون که با عنایات و الطاف بیکران الهی دوره دکتری پزشکی را با موفقیت به پایان رساندهام و مسئولیت خدمت به خلق را بر عهده گرفتهام،
در پیشگاه قرآن کریم به خداوند قادر متعال که دانای آشکار و نهان است و نامش آرامش دلهای خردمندان و یادش شفای آلام دردمندان، سوگند یاد میکنم که:
بحث درآمدی در سوگند پزشکی
همواره حدود الهی و احکام مقدس دینی را محترم شمارم، از تضییع حقوق بیماران بپرهیزم و سلامت و بهبود آنان را بر منافع مادی و امیال نفسانی خود مقدم بدارم.
در معاینه و معالجه حریم عفاف را رعایت کنم و اسرار بیماران خود را، جز به ضرورت شرعی و قانونی، فاش نسازم.
خود را نسبت به حفظ قداست حرفه پزشکی و حرمت همکاران متعهد بدانم و از آلودگی به اموری که با پرهیزکاری و شرافت و اخلاق پزشکی منافات دارد، اجتناب ورزم.
همواره برای ارتقای دانش پزشکی خویش تلاش کنم و از دخالت در اموری که آگاهی و مهارت لازم را در آن ندارم، خودداری کنم.
در امر بهداشت، اعتلای فرهنگ و آگاهیهای عمومی تلاش کنیم و تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه را مسئولیت اساسی خویش بدانم.»