فهرست مطالب

سایز کتاب ها از سایز جیبی گرفته تا سایز های وزیری، رحلی، پالتویی و خشتی به همراه سایز کاغذ A4 و ابعاد کاغذ A3 و سری B و C با جزئیات ابعاد کامل و آموزش تنظیمات چاپ در ورد و pdf به شما کمک میکند ضمن تصمیم گیری درست در انتخاب سایز مورد علاقه و مناسب خودتان، بتوانید بر عملکرد چاپخانه نظارت بیشتری داشته باشید و یا اینکه با دستگاه های پرینتر و چاپگر خانگی، اقدام به چاپ صفحات به صورت صحیح و دقیق نمایید.

0 تا 100 انواع سایز کاغذ و سایز کتاب + آموزش تنظیمات در ورد و PDF

در دنیای چاپ و نشر، اندازه کتاب و کاغذ اهمیت زیادی دارد. اندازه کتاب و کاغذ، بر ظاهر، وزن و قیمت کتاب تأثیر می‌گذارد. همچنین، ابعاد کتاب و کاغذ، بر نحوه استفاده از کتاب و صحافی آن نیز موثر است.

در این مقاله، به بررسی انواع سایز کتاب ها و سایز کاغذ ها خواهیم پرداخت. همچنین، نحوه تنظیم اندازه کتاب و کاغذ در نرم‌افزارهای ورد و PDF را آموزش خواهیم داد.

انواع سایز کاغذ

سایز کاغذ هابر اساس استانداردهای بین‌المللی تعیین می‌شوند.

سایز کاغذ سری A

ابعاد کاغذهای سری A
ابعاد کاغذهای سری A

کاغذ سری A، یکی از استانداردهای بین‌المللی سایز کاغذ است که توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تعیین شده است. این استاندارد، بر اساس نسبت طول به عرض کاغذ، ابعاد کاغذهای سری A را تعیین می‌کند.

در تصویر فوق ، ابعاد کاغذهای مختلف سری A را مشاهده می‌نمایید، تصویر کلی یک کاغذ سایز A0 را نشان می‌دهد که با تقسیم شدن آن، ابعاد دیگر کاغذ های این سری بدست می‌آید.

چنانچه دفتر فنی دارید و یا در زمینه طراحی و چاپ فعالیت می‌کنید یا به هر دلیل نیاز دارید که ابعاد کاغذهای سری A را داشته باشید، می‌توانید این تصویر را از طریق لینک آن دانلود کنید.

نسبت طول به عرض کاغذ در سری A، برابر با 1.4142 است که نسبت طلایی است. نسبت طلایی، یک نسبت زیباشناختی است که در بسیاری از موارد، از جمله در معماری، هنر و طراحی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ابعاد کاغذهای سری A، بر اساس یک فرمول ساده، تعیین می‌شوند. این فرمول، به صورت زیر است:

طول = عرض × √2

به عنوان مثال، اندازه کاغذ A4، برابر با 210 میلی‌متر و عرض 297 میلی‌متر است. این اندازه، با استفاده از فرمول بالا، به دست می‌آید:

طول = عرض × √2
طول = 297 × √2
طول = 210 میلی‌متر

ابعاد کاغذهای سری A، به شرح زیر است:

سایز ابعاد طول و عرض کاغذ سری A
A0 841 × 1189 میلی‌متر
A1 594 × 841 میلی‌متر
A2 420 × 594 میلی‌متر
A3 297 × 420 میلی‌متر
A4 210 × 297 میلی‌متر
A5 148 × 210 میلی‌متر
A6 105 × 148 میلی‌متر

سایز کاغذ A4

این سایز، یکی از پرکاربردترین سایز کتاب ها است. اندازه این سایز، 210 × 297 میلی‌متر است.

سایز کاغذ A5

سایز A5 نصف سایز A4 است و اندازه ابعاد آن، 148 × 210 میلی‌متر است.

سایز کاغذ A6

سایز A6 از کوچکترین سایز های کاغذ و عملا کوچکترین سایز استاندارد کتاب است. اندازه ابعاد آن، 105 × 148 میلی‌متر است.

سایز کاغذ سری B

مقایسه اندازه کاغذ سری A و سری B
مقایسه اندازه کاغذ سری A و سری B

سایز کاغذ سری B، یکی از استانداردهای بین‌المللی سایز کاغذ است که توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تعیین شده است. این استاندارد، بر اساس نسبت طول به عرض کاغذ، ابعاد کاغذهای سری B را تعیین می‌کند.

نسبت طول به عرض کاغذ در سری B، برابر با 1.225 است. این نسبت، کمی کوچکتر از نسبت طلایی است که در سری C استفاده می‌شود.

ابعاد کاغذهای سری B، بر اساس یک فرمول ساده، تعیین می‌شوند. این فرمول، به صورت زیر است:

طول = عرض × √1.225

به عنوان مثال، اندازه کاغذ B5، برابر با 176 × 250 میلی‌متر است. این اندازه، با استفاده از فرمول بالا، به دست می‌آید:

طول = عرض × √1.225
طول = 250 × √1.225
طول = 176 میلی‌متر

ابعاد کاغذهای سری B، به شرح زیر است:

سایز ابعاد طول و عرض کاغذ سری B
B0 1000 × 1414 میلی‌متر
B1 707 × 1000 میلی‌متر
B2 500 × 707 میلی‌متر
B3 353 × 500 میلی‌متر
B4 250 × 353 میلی‌متر
B5 176 × 250 میلی‌متر
B6 125 × 176 میلی‌متر

تفاوت سایز کاغذ سری A و سری B

تفاوت اصلی بین سری‌های A و B کاغذ، در نسبت طول به عرض کاغذ است. نسبت طول به عرض کاغذ در سری A، برابر با 1.4142 است که نسبت طلایی است. نسبت طول به عرض کاغذ در سری B، برابر با 1.225 است که کمی کوچکتر از نسبت طلایی است.

کاغذهای سری A و B، معمولاً برای چاپ و نشر استفاده می‌شوند، اما سری B کاربردهای دیگری نیز دارند. به عنوان مثال، کاغذهای سری B، برای ساخت تقویم‌ها، کارت‌های ویزیت و سایر محصولات چاپی، استفاده می‌شوند.

در جدول زیر، خلاصه‌ای از تفاوت‌های بین سری‌های A و B کاغذ آورده شده است:

ویژگی سری A سری B
نسبت طول به عرض 1.4142 1.225
اندازه کمی بزرگتر از سری B کمی کوچکتر از سری A
کاربرد چاپ و نشر چاپ و نشر، تقویم‌ها، کارت‌های ویزیت و سایر محصولات چاپی

سایز کاغذ سری C

سایز و ابعاد کاغذ سری C
سایز و ابعاد کاغذ سری C
ابعاد کاغذهای سری C، به شرح زیر است:
سایز ابعاد طول و عرض کاغذ سری C
C0 841 × 1189 میلی‌متر
C1 594 × 841 میلی‌متر
C2 420 × 594 میلی‌متر
C3 297 × 420 میلی‌متر
C4 229 × 324 میلی‌متر
C5 162 × 229 میلی‌متر
C6 114 × 162 میلی‌متر

کاربردهای کاغذهای سری C عبارتند از:

  • از کاغذ C4 معمولاً برای جلد صحافی پایان‌نامه‌ها استفاده می‌شود.
  • چاپ کتاب‌ها، مجلات و روزنامه‌ها
  • چاپ پوسترها و بنرها
  • چاپ کاتالوگ‌ها و بروشورها
  • چاپ کارت‌های ویزیت و نامه‌های اداری

کاغذ سایز Letter

این سایز، سایز استاندارد کاغذ در ایالات متحده است. اندازه این سایز، 216 × 279 میلی‌متر است.

اندازه سانتی متر انواع کاغذ
اندازه سانتی متر انواع کاغذ

انواع سایز کتاب ها

در این بخش سایز ها و قطع های عمومی و پر استفاده چاپ کتب اشاره شده است.

لازم به ذکر است که سایز کتاب به صورت دلخواه و به درخواست مؤلف نیز می تواند هر سایزی باشد.

سایز رقعی کتاب

چاپ کتاب در سایز رقعی ، ابعاد و قطع رقعی

  • سایز: ۲۱ در ۱۴٫۸۵ سانتی متر (سایز برگه A5)
  • قطع کتاب پس از برش:  ۲۰٫۵ * ۱۴٫۵
  • بیشترین استفاده : برای کتاب های ادبی، شعر، رمان، عمومی و البته یکی از عمومی ترین سایزهای مورد استفاده برای چاپ کتاب ها می باشد.

سایز وزیری کتاب

چاپ کتاب در سایز وزیری ، ابعاد و قطع وزیری

  • سایز: ۲۵ در ۱۷٫۵ سانتی متر (سایز برگه B5)
  • قطع کتاب پس از برش:  ۲۴ در ۱۷
  • بیشترین استفاده : برای کتاب های تخصصی و دانشگاهی

سایز رحلی کتاب

چاپ کتاب با سایز رحلی ، ابعاد و قطع رحلی

  • سایز: ۲۹٫۷ در ۲۱ سانتی متر (سایز برگه A4)
  • قطع کتاب پس از برش:  ۲۸٫۵ در ۲۰٫۵
  • بیشترین استفاده : برای کتاب های کمک درسی

سایز جیبی کتاب

چاپ کتاب با سایز جیبی ، ابعاد و قطع جیبی

  • سایز: ۱۷٫۵ در ۱۲٫۵ سانتی متر (سایز برگه B6)
  • قطع کتاب پس از برش:  ۱۷ در ۱۲
  • بیشترین استفاده : برای کتاب های دعا، زیارتی، کتاب های همراه مسافرتی و حتی برای داستان های کوتاه و …

سایز پالتویی کتاب

چاپ کتاب با سایز پالتویی ، ابعاد و قطع پالتویی

  • سایز: ۲۱ در ۱۱٫۵ سانتی متر
  • قطع کتاب پس از برش:  ۲۰٫۵ در ۱۱

سایز خشتی بزرگ کتاب

چاپ کتاب با سایز خستی ، ابعاد و قطع خشتی

  • سایز: ۲۳ در ۲۳ سانتی متر
  • قطع کتاب پس از برش:  ۲۲ در ۲۲
  • بیشترین استفاده : برای کتاب های داستان کودکانه

همان طور که در ابتدا اشاره شد اولا سایز کتاب می تواند به صورت دلخواه نیز باشد و حتی سایز های استانداری چون رقعی، وزیری و … نیز با توجه به ناشر و یا چاپخانه های و اندازه های برش می تواند در حد چند میلیمتر متفاوت باشند که می توانید از ناشر یا چاپخانه خود اندازه های دقیق را مطلع شوید.

نمونه های عینی کمک بیشتری جهت تصویر سازی بهتر خروجی می کنند ؛ از این رو پیشنهاد می شود بر اساس بررسی کتاب هایی که در منزل و محل کار دارید ، بسته به موضوع و نوع آنها ، از اندازه و قطع هریک ، الگو گیری نمایید.

آموزش تنظیمات اندازه کتاب و کاغذ

آموزش تنظیمات در ورد

برای تنظیم اندازه کتاب و کاغذ در نرم‌افزار ورد، مراحل زیر را دنبال کنید:

  1. روی File کلیک کنید.
  2. روی Page Setup کلیک کنید.
  3. در پنجره Page Setup، زبانه Paper را انتخاب کنید.
  4. در بخش Paper size، اندازه کتاب یا کاغذ مورد نظر خود را انتخاب کنید.
  5. روی OK کلیک کنید.

مثال عملی تنظیمات سایز صفحات کتاب در نرم افزار ورد – Word

بهترین نرم افزار متون نوشتاری جهت تهیه و تنظیم هرگونه مقاله ، کتاب ، نوشته و… نرم افزار محبوب و مشهور ورد – Word از خانواده مایکروسافت آفیس می باشد.

بر اساس راهنمایی های انجام شده ، سایز دلخواه خود را برای چاپ کتاب ، انتخاب نمایید.

اولین قدم در آماده سازی و نوشتن کتاب این است که فایل ورد – Word خود را بر اساس اندازه های مورد مربوطه تنظیم کنیم :

برای این منظور فایل ورد خود را باز کنید از تب Page Layout گزینه Page Setup را انتخاب کنید

( آیکن فلش مانند کوچک گوشه سمت راست تب page layout ) تا پنجره تنظیمات صفحه برای شما باز شود.

در پنجره باز شده دو تب Margins و Paper را مشاهده می کنید،

ابتدا از تب paper اندازه صفحات کتاب را مشخص می کنید

( با توجه به اندازه های ارائه شده در بالای همین مطلب آموزشی مقدار width و Height را که به ترتیب مربوط به عرض و ارتفاع صفحه می باشد را تنظیم می کنید )

سپس از تب margins فاصله های صفحات را از چهار طرف مشخص می کنید ( فضای خالی صفحه از بالا، پایین، چپ و راست صفحه )

برای تنظیم مارجین ها باید به قطع کتاب پس از برش دقت کنید و همچنین فاصله هایی که می خواهید متنون کتاب از اطراف داشته باشند.

به عنوان مثال ، من برای چاپ کتاب در سایز وزیری مقدار width  را ۱۷٫۵ و مقدار Height را بر روی ۲۵ سانتی متر تنظیم می کنم و اندازه مارجین را برای هر چهار طرف (Top، Bottom، left و right) بر روی ۲٫۲ سانتی متر قرار می دهم.

آموزش تنظیمات در PDF

برای تنظیم اندازه کتاب و کاغذ در نرم‌افزار PDF، مراحل زیر را دنبال کنید:

  1. نرم‌افزار PDF Reader خود را باز کنید.
  2. روی File کلیک کنید.
  3. روی Open کلیک کنید.
  4. فایل PDF مورد نظر خود را باز کنید.
  5. روی File کلیک کنید.
  6. روی Properties کلیک کنید.
  7. در پنجره Properties، زبانه Page را انتخاب کنید.
  8. در بخش Page size، اندازه کتاب یا کاغذ مورد نظر خود را وارد کنید.
  9. روی OK کلیک کنید.

عطف کتاب

عطف کتاب، قسمتی است که در کناره ی کتاب قرار دارد و صفحات کتاب را به هم متصل می‌کند. عطف کتاب، معمولاً از جنس کاغذ یا مقوا ساخته می‌شود و می‌تواند به صورت ساده یا طرح‌دار باشد.

عطف کتاب، دارای دو بخش است:

  • بخش داخلی عطف، قسمتی است که با صفحات کتاب در تماس است.
  • بخش بیرونی عطف، قسمتی است که در معرض دید قرار دارد.

بخش داخلی عطف، معمولاً از جنس کاغذ ساده ساخته می‌شود.

بخش بیرونی عطف، معمولاً از جنس کاغذ طرح‌دار یا مقوا ساخته می‌شود و معمولاً حاوی اطلاعات کتاب، مانند نام نویسنده، عنوان کتاب، ناشر و سال انتشار است.

حاشیه برش جلد

حاشیه برش جلد، قسمتی از جلد کتاب است که در هنگام برش کتاب، بریده می‌شود. حاشیه برش جلد، معمولاً به منظور زیبایی ظاهر کتاب و جلوگیری از آسیب دیدن جلد در هنگام برش کتاب، ایجاد می‌شود.

اندازه حاشیه برش جلد، معمولاً بین 2 تا 5 میلی‌متر است. حاشیه برش جلد، معمولاً در هنگام طراحی جلد کتاب، تعیین می‌شود.

در هنگام برش کتاب، صفحات کتاب، به گونه‌ای برش داده می‌شوند که حاشیه برش جلد، از صفحات کتاب جدا شود. در نتیجه، عطف کتاب، کمی از صفحات کتاب بیرون می‌زند.

حاشیه برش جلد، معمولاً در هنگام صحافی کتاب، پوشانده می‌شود. به عنوان مثال، در صحافی گالینگور، حاشیه برش جلد، با یک روکش محافظ، مانند پارچه، چرم یا سلفون، پوشانده می‌شود.

ارتباط عطف کتاب و حاشیه برش جلد

عطف کتاب و حاشیه برش جلد، دو بخش مهم از کتاب هستند که در ظاهر کتاب، تأثیر زیادی دارند.

اندازه حاشیه برش جلد، بر ظاهر عطف کتاب تأثیر می‌گذارد. حاشیه برش جلد، معمولاً به گونه‌ای تعیین می‌شود که عطف کتاب، کمی از صفحات کتاب بیرون بزند. این امر، باعث می‌شود که عطف کتاب، بیشتر در معرض دید قرار گیرد و زیبایی ظاهر کتاب، افزایش یابد.

در تصویر زیر ، شماتیک عطف و حاشیه ها مشخص شده اند.

عطف کتاب و حاشیه برش جلد
عطف کتاب و حاشیه برش جلد